نور طبیعی یکی از مهم‌ترین عناصر در نورپردازی است که تاثیر زیادی بر زیبایی، عملکرد و کیفیت طراحی داخلی دارد. نورپردازی طبیعی نه تنها به کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های مربوط به روشنایی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تاثیرات مثبتی بر سلامت روانی و جسمی افراد داشته باشد. نور طبیعی، برخلاف نور مصنوعی، دارای طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها و شدت‌ها است که می‌تواند در طول روز تغییر کند و محیطی پویا و زنده ایجاد نماید.
در این مقاله، به بررسی اصول و راهکارهای استفاده از نورپردازی طبیعی و ترکیب آن با نورپردازی مصنوعی می‌پردازیم. با درک بهتر این اصول، می‌توانیم محیط‌هایی کارآمدتر، زیباتر و سالم‌تر برای زندگی و کار ایجاد کنیم.
نورپردازی طبیعی
اصول استفاده از نور طبیعی در نورپردازی، به مجموعه‌ای از روش‌ها و تکنیک‌ها اطلاق می‌شود که هدف آن‌ها بهره‌گیری حداکثری از نور خورشید، در روز یا نور ماه و ستارگان در شب، به منظور روشنایی فضاها و کاهش نیاز به نور مصنوعی است.
این اصول شامل جهت‌گیری مناسب ساختمان، استفاده از پنجره‌ها و نورگیرها، طراحی اصولی و به کارگیری عناصر بازتابنده نور می‌باشد. همچنین، کنترل و مدیریت نور طبیعی برای جلوگیری از بازتابش شدید و حرارت بیش از حد، یکی از چالش‌های مهم در این زمینه است.
قبل از کشف لامپ‌های مدرن، معماران با طراحی پنجره‌های بزرگ یا طراحی جهت خانه با توجه به موقعیت‌های تغییر خورشید در طول روز، به شدت بر خورشید و موقعیت‌های آن تکیه می‌کردند.
در سال‌های اخیر، اکثر معماران بار دیگر از روشی متعادل برای تطبیق نور طبیعی خورشید و نور لامپ‌ها و لاینرها در طراحی خانه برای صرفه‌جویی در هزینه و همچنین سلامتی، دفاع می‌کنند.
چالش‌هایی که در نورپردازی طبیعی با آن مواجه می‌شوید.
در حالی که ایده نور طبیعی ممکن است به سادگی استفاده از منابع برای روشن کردن فضای داخلی به نظر برسد، در واقع کمی پیچیده‌تر است. به عنوان مثال، ورود نور خورشید بسیار مهم است، اما چقدر نور خورشید باید وارد شود؟ خورشید نه تنها منبع نور است، بلکه گرما و حرارت زیادی از خود ایجاد می‌کند که ممکن است در صورت دریافت بیش از حد به خصوص در روزهای تابستان باعث ناراحتی شود.
بنابراین، بسیار مهم است که نور طبیعی مورد استفاده نه تنها موثر باشد بلکه متعادل باشد. این ما را به اصول مختلفی می‌رساند که تعیین می‌کنند چگونه از نور طبیعی هنگام طراحی خانه خود استفاده کنیم.
خورشید ساکن نیست. موقعیت خود را در طول روز تغییر می‌دهد، این واقعیتی است که باید به خاطر داشته باشید تا نور طبیعی را به بهترین نحو اعمال کنید.
نور طبیعی چگونه باید باشد؟
نور طبیعی به دلیل مزایای بیشماری که دارد، اخیراً یک المان کاملاً محبوب در نورپردازی بوده است. با این حال٬ فاکتورهای بسیار مهمی وجود دارد که باید در هنگام طراحی نورپردازی طبیعی در نظر گرفته شود. اکثر مردم نمی‌دانند که نورپردازی طبیعی به چیزی بیش از ساختن پنجره‌ها و نورگیر نیاز دارد.
برای استفاده موثر از نورپردازی طبیعی، بسیار مهم است که استفاده استراتژیک و کنترل شده باشد. از آنجایی که خورشید منبع قدرتمندی از نور طبیعی است، همچنین می‌تواند مقدار زیادی گرما تولید کند که باعث می‌شود در روزهای تابستان دما به‌طور نامناسبی برای شما گرم شود. بنابراین، در صورت عدم برنامه‌ریزی دقیق، استفاده از نورپردازی طبیعی می‌تواند منجر به افزایش حرارت نامطلوب شود.
نورپردازی طبیعی باید به گونه‌ای باشد که نور دریافتی روز به چشم خیلی خشن نباشد زیرا ممکن است باعث ایجاد فشار در چشم‌ها شود. نورپردازی طبیعی در هر کدام از اتاق‌ها باید به گونه‌ای خاص و متناسب با کاربرد اتاق باشد.
اتاق مطالعه نور زیادی می‌طلبد به خصوص که نور طبیعی در هنگام مطالعه مفید است و از آسیب به چشم جلوگیری می‌کند. در حالی که برای اتاق خواب یا نشیمن به مقدار زیادی نور طبیعی نیاز نداریم.
انواع منابع نور طبیعی
در نورپردازی طبیعی فضای داخلی، منابع مختلف نور طبیعی می‌توانند به کار گرفته شوند تا فضاها روشن، دلپذیر و بهره‌ورتر باشند. برخی از مهم‌ترین منابع نور طبیعی که در طراحی داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
پنجره‌ها
پنجره‌ها اصلی‌ترین منبع نور طبیعی در ساختمان‌ها هستند. اندازه، شکل، محل و جهت‌گیری پنجره‌ها تأثیر زیادی بر میزان و کیفیت نوری که وارد فضا می‌شود و در نهایت نورپردازی طبیعی دارند. پنجره‌های بزرگ و پنجره‌های با جهت‌گیری مناسب می‌توانند نور طبیعی فراوانی را به داخل فضا بیاورند.
نورگیرها
نورگیرها یا اسکای‌لایت‌ها، پنجره‌هایی هستند که در سقف یا بالای دیوارها نصب می‌شوند و نور خورشید را به طور مستقیم به داخل فضا هدایت می‌کنند. این نوع پنجره‌ها به خصوص برای فضاهایی که پنجره‌های جانبی ندارند بسیار موثر هستند.
پنجره‌های سقفی
این نوع پنجره‌ها مشابه نورگیرها هستند، اما معمولاً در سقف‌های شیب‌دار نصب می‌شوند و به طور خاص در فضاهای زیرشیروانی و اتاق‌های بالا استفاده می‌شوند.
آینه‌ها و سطوح بازتابنده
استفاده از آینه‌ها و سطوح بازتابنده مانند دیوارهای سفید یا سطوح براق می‌تواند به توزیع بهتر نور طبیعی در داخل فضا کمک کند. این روش‌ها می‌توانند نور را به صورت یکنواخت‌تری در فضا پخش کنند.
بالکن و تراس
بالکن‌ها و تراس‌ها می‌توانند به عنوان منابعی برای ورود نور طبیعی به داخل فضا عمل کنند و نورپردازی طبیعی با کیفیتی به وجود بیاورند. با طراحی مناسب و استفاده از پنجره‌ها و درب‌های شیشه‌ای، می‌توان از این فضاها برای افزایش نور طبیعی در داخل خانه بهره برد.
استفاده هوشمندانه و ترکیب این منابع نور طبیعی می‌تواند تاثیر چشمگیری بر کیفیت نورپردازی طبیعی و کاهش نیاز به نور مصنوعی داشته باشد.
در پایان
در نورپردازی طبیعی (Natural Lighting) فضای داخلی، منابع مختلف نور طبیعی نقش مهمی ایفا می‌کنند. پنجره‌ها و نورگیرها، از جمله این منابع هستند. استفاده بهینه از این منابع می‌تواند به روشنایی بهتر، کاهش مصرف انرژی و ایجاد محیطی دلپذیر و سالم‌تر کمک کند. ترکیب هوشمندانه و استراتژیک این عناصر، نور طبیعی را به طور مؤثر و یکنواخت در فضا توزیع می‌کند و نیاز به نور مصنوعی را کاهش می‌دهد. البته باید بدانید در هر اتاق از چه سبک نورپردازی طبیعی استفاده کنید.
برای دریافت مشاوره می‌توانید با کارشناسان ما در آژمان گستران تماس بگیرید.
